Review - WD SN5100 2TB-ssd - Gen4 en qlc, maar toch rap

In dit artikel:

Western Digital (WD/SanDisk) heeft de WD_Blue SN5100 gepresenteerd als opvolger van de SN5000: een betaalbare PCIe Gen4‑ssd zonder DRAM-cache, beschikbaar in 500GB, 1TB en 2TB (4TB volgt naar verwachting in november). Het grootste verschil met de voorganger is dat de hele SN5100‑lijn qlc‑nand gebruikt — van een nieuwere BiCS8‑generatie met 218 lagen — terwijl de SN5000 alleen bij de 4TB‑variant qlc had en de kleinere capaciteiten TLC-nand gebruikten.

Techniek en ontwerp
- NAND: BiCS8‑qlc (218 lagen) levert hogere dichtheid en vereist minder chips, wat kostenvoordelen kan geven. Kioxia (de fabrikant) heeft BiCS7 overgeslagen; de SN5100 gebruikt dus direct BiCS8.
- Nieuwe productiestap: de besturingslogica (CMOS) wordt op een aparte wafer gemaakt en later met de nand‑wafer verbonden. Dat voorkomt schade aan de logica bij de hoge temperaturen die nandproductie vereist.
- Controller en caching: de schijf bevat dezelfde Polaris 3‑controller (vierkanalen) en geen DRAM, waardoor Host Memory Buffer (HMB) wordt gebruikt — indexgegevens komen in het systeemgeheugen van de pc. WD gebruikt daarnaast zijn vierde generatie nCache, een pseudo‑SLC‑cache die veel schrijfverkeer opvangt. WD claimt 25–40% hogere sequentiële prestaties vergeleken met de SN5000.

Beschikbaarheid en prijs
- Adviesprijzen: 500GB €46, 1TB €75, 2TB €130. De 4TB‑variant wordt later verwacht en zou rond €260 komen. De oudere SN5000 is inmiddels goedkoper geworden en de 4TB‑variant daarvan is nog verkrijgbaar.

Testopstelling en meetmethoden
- Testplatform: Intel Core i7‑13700K op ASRock Z790 Taichi, 128GB DDR5 (ramdisk voor tests), boot op Corsair MP600 met Windows 11 Pro. Dit voorkomt bottlenecks door de systeemschijf.
- Benchmarks: synthetisch (AS SSD, ATTO, CrystalDiskMark), praktische tests (PCMark 10 Storage en Consistency), kopieer‑/real‑worldtests vanaf een ramdisk, en een cache‑stresstest (sequentiële writes in blokken van 500MB bij lege, halfvolle en 75% volle schijven).
- Energie‑ en warmtemeting: aangepaste riser met een INA226‑stroommeter gekoppeld aan een Arduino voor nauwkeurige logging (20 ms sampling, effectief 400 Hz). Ook meten ze idle‑vermogen, Deep Sleep‑gedrag en temperatuurontwikkeling tijdens langdurig schrijven.

Belangrijkste testresultaten
- Algemene prestaties: de SN5100 presteert in veel benchmarks uitstekend voor zijn klasse. In sequentiële lees‑ en schrijftaken behaalt hij hoge snelheden; WD’s specificatie van tot 7,1GB/s lezen wordt in sommige synthetische tests benaderd, schrijven ligt in de praktijk iets lager maar nog steeds hoog. WD claimt snelheidsoverwinningen van ongeveer 25–40% t.o.v. SN5000.
- Kleine bestanden / 4k‑reads: bij kleine bestanden zijn read‑snelheden minder sterk in sommige tests; bij zware, parallelle workloads (veel threads) valt 4k‑read terug. Met enkele threads zijn die 4k‑leesprestaties wel goed.
- Cachegedrag: de nCache is ruim bemeten — bij de 2TB‑testunit is bijna een kwart van de lege capaciteit bruikbaar als pseudo‑SLC cache. Daardoor schrijft de drive in de praktijk meestal naar de snelle cache. Als de cache vol is, valt schrijven terug naar ongeveer ~400MB/s rechtstreeks naar het qlc‑nand — beter dan sommige concurrerende qlc‑drives, maar duidelijk langzamer dan tijdens cache‑schrijven.
- Consistency (duurtest): de SN5100 degradeert tijdens intensieve workloads ongeveer tot de helft van zijn piekprestaties, maar herstelt zich daarna redelijk goed. De Crucial P310 blijft de snelste qlc‑drive in de test, maar de SN5100 volgt dicht op de hielen (marges van enkele procenten).
- Vermogen en warmte: idle‑verbruik is uitstekend (~6 mW). Bij sequentiële belasting zo’n 3,7 W, een van de lagere waarden in de testgroep. Thermisch gezien wordt het enkelzijdige, bijna kale pcb tijdens een kwartier schrijven relatief heet (gemiddeld ~67 °C); snelheden dalen na ongeveer twee minuten door het ontbreken van een heatsink (van ~4,1 GB/s naar ~0,5 GB/s). Plaatsing onder een moederbord‑M.2‑heatsink wordt dan ook aangeraden.

Conclusie en positie in de markt
- De SN5100 is een sterke allround qlc‑ssd voor consumenten die een goede balans zoeken tussen snelheid en prijs. Voor gemiddeld tot intensief dagelijks gebruik (niet‑extreme workloads) biedt hij prima prestaties dankzij een ruime pseudo‑SLC‑cache en laag energieverbruik. Voor veeleisende professionals of gamers die langdurig maximale writes willen, blijft TLC of een sneller Gen5‑model aan te raden.
- Concurrentie: de Crucial P310 blijft iets sneller, maar de SN5100 weet qua prijs/prestatie overtuigend mee te doen; de 2TB‑uitvoering krijgt van de testers een “Great Value”‑aanbeveling. De SN5000 is nu goedkoper maar merkbaar trager.

Redactie en testlab: Willem de Moor en Joost Verhelst (testlab); eindredactie door Marger Verschuur.