Preview - Rgb‑miniled is de nieuwe tv-hype - maar nog onhaalbaar voor de meeste huiskamers

In dit artikel:

Rgb-miniledtelevisies stonden dit jaar plotseling in de belangstelling nadat meerdere fabrikanten ze op CES aankondigden en op de IFA updates lieten zien. Grote namen als Samsung, Sony, TCL en Hisense tonen prototypen of plannen; ook minder bekende spelers zoals Changchong Electronics verschenen met eigen toestellen in de beurshal. De verwachting is dat Samsung en Hisense hun eerste rgb-miniled-modellen in oktober in de Benelux gaan verkopen (Samsung MR95 115" en Hisense 116UXQ/100UXQ), maar voorlopig zijn de schermen vooral erg groot en prijzig.

Wat is het verschil? Rgb-miniled blijft een lcd-televisie met een miniled-backlight, maar in plaats van witte leds bestaat het raster uit individuele rode, groene en blauwe diodes. Die leds zitten per tientallen op chips en kunnen per zone worden aangestuurd. Daardoor volgt het backlight niet alleen lichtsterkte, maar ook kleur: een rode highlight kan bijvoorbeeld vooral rode leds activeren. Technisch betekent dit echter ook dat een nominale dimmingzone uit drie leds bestaat, waardoor het effectieve aantal onafhankelijke dimzones ongeveer een derde is van het benoemde aantal.

Waarom duikt deze techniek op nu? Voor grote schermformaten (vanaf 85" tot ver boven 100") zijn lcd-panelen nog veel goedkoper dan oled. Oled levert perfect zwart en brede kijkhoeken, maar is duur of technisch lastig te schalen naar ultragrote maten. Rgb-miniled combineert de schaalvoordelen van lcd met hoge piekhelderheid, een extreem breed kleurbereik en verbeterde kleursturing, eigenschappen die vooral in zeer grote, heldere schermen goed tot hun recht komen.

Voordelen en observaties van de IFA-demo’s
- Helderheid en kleur: rgb-miniledschermen kunnen extreem hoge piekheldigheden halen en weten grotere delen van de BT.2020-kleurruimte te dekken dan veel oleds; Hisense spreekt van piekwaarden tot duizenden cd/m² op kleine vensters en hoge BT.2020-dekking, Samsung toont zelfs claims tot 100% voor sommige metrics.
- Minder storende blooming in kleur: omdat het backlight ook in kleur kan sturen, straalt een felle kleur highlight minder als witte halo maar als getinte gloed; dat voelt natuurlijke bij gekleurde highlights en maakt blooming minder opzienbarend. Onder hoeken bleef de kleurvastheid beter dan bij gewone minileds.
- Nog niet perfect: blooming verdwijnt niet volledig; demos toonden nog steeds lichte gloed rond felle objecten en zichtbare effecten bij ondertitels of sterke highlights. Ook is de effectieve ruimere helderheidsgradatie beperkt door het kleinere aantal onafhankelijke dimzones door de driedeling per zone.

Kritische kanttekeningen
- TCL is uitgesproken terughoudend: de fabrikant meent dat rgb-leds niet genoeg voordelen bieden ten opzichte van geavanceerde normale minileds om de hogere kosten te rechtvaardigen. TCL geeft voorbeelden waarin een rgb-prototype lagere piekheldheid behaalt dan hetzelfde paneel met witte minileds (bijv. 6000 versus 10.000 cd/m²).
- Dimminggranulariteit: genoemd zone-aantal moet worden gedeeld door drie om de effectieve zones te vinden; Samsung’s claim van 15.000 zones komt zo neer op circa 5.000 individuele kleurzones, Hisense’s 10.000 op zo’n 3.300. Dat is veel, maar op enorme schermformaten nog steeds niet altijd voldoende om alle blooming te elimineren.

Software en formats
Fabrikanten bouwen beeldverrijkende functies in (AI-gestuurde color boosting) die standaardcontent een groter kleurenpalet laten gebruiken. Dat werkt vaak goed voor bloemen of vogels, maar kan huidtinten onnatuurlijk maken bij groepsscènes. Dolby Vision 2 Max en bidirectionele tonemapping kunnen toekomstige contentmakers en tv’s helpen om metadata te gebruiken zodat een toestel controleert hoeveel extra kleur en helderheid het toepast — wat bij rgb-miniled interessant is.

Toekomstverwachtingen
De eerste rgb-miniledmodellen komen dus vooral in extreem grote formaten en voor vermogende kopers. Sony schuift zijn winkelintroductie naar 2026, TCL richt zich voorlopig op reguliere minileds, en Hisense zegt te streven naar kleinere modellen (vanaf 55") en een betaalbaarder prijspunt vanaf circa €1.500 in opvolgers rond 2026 — maar dat blijft onzeker. Samsung verwacht dat rgb-miniled binnen enkele jaren een substantieel onderdeel van het portfolio kan worden, en ook TCL ziet later een rol weggelegd als de techniek verder rijpt. Kortom: rgb-miniled geeft de wedstrijd tussen lcd/miniled, oled en microLED een nieuwe wending, vooral in het segment van zeer grote, zeer felle schermen.