Nexperia-liveblog: 'topdelegatie' naar China om rel op te lossen

In dit artikel:

Nexperia, een Nederlandse chipfabrikant met Chinese moederbedrijf Wingtech, zit sinds begin oktober in het middelpunt van een geopolitieke en economische crisis. De Nederlandse overheid greep eind september in en nam deels controle over het bedrijf vanwege zorgen dat cruciale chipkennis naar China zou vloeien. Kort daarna legde Peking een exportverbod op voor producten uit Nexperia’s Chinese fabriek in Guangdong, wat wereldwijde toeleveringsketens, vooral in de Europese auto-industrie, flink ontregelde.

Belangrijke momenten in de zaak:
- 13 oktober: Nederland legt Nexperia beperkingen op via de Wet beschikbaarheid goederen — de eerste keer dat deze noodwet zo wordt ingezet — en de Amsterdamse Ondernemingskamer zette topman Zhang Xuezheng uit zijn functie. Doel was voorkomen dat kritische knowhow en capaciteiten buiten Europa verdwijnen.
- 14–15 oktober: China reageert scherp, noemt de Nederlandse stap discriminerend en kondigt een exportverbod aan; tegelijkertijd kwam naar buiten dat Zhang wordt verdacht van belangenverstrengeling en mogelijk het doorsluizen van intellectueel eigendom.
- 20–31 oktober: Interne strijd tussen de Europese en Chinese tak escaleert. Nexperia Nederland staakte de uitvoer van wafers naar China (per 26 oktober), terwijl de Chinese divisie leveringen aan binnenlandse distributeurs hervatte maar met transacties volledig in yuan en alleen voor de binnenlandse markt.
- Begin november: onderhandelingen tussen Nederland, China en ook de VS leiden tot enig zicht op oplossingen. Op 3 november rapporteerde Nexperia China voldoende voorraad wafers te hebben om tot het einde van het jaar door te produceren. Op 6 november waarschuwde Nexperia dat chips uit China sinds 13 oktober mogelijk niet aan kwaliteitsnormen voldoen. Op 7 november meldde Bloomberg dat Nederland bereid zou zijn zijn controle op te schorten mits China de export hervat; op 10 november bevestigde China dat er uitzonderingen op het exportverbod zijn verleend voor bepaalde exporten.

Gevolgen en voorwaarden
De crisis trof vooral autofabrikanten: Nexperia-leveringen worden in sommige voertuigen uitgebreid gebruikt (bijvoorbeeld duizenden componenten per auto bij bepaalde fabrikanten), en brancheorganisaties en fabrikanten meldden dat hun voorraden snel slonken. Volkswagen en andere leveranciers zochten naar alternatieve bronnen om productielijnen draaiende te houden. Herstel van normale leveringen hangt af van praktische verificatie — Nederland eist controle op daadwerkelijke levering en afhandeling van financiële kwesties tussen Nexperia en de Chinese activiteiten — en van politieke afspraken tussen de betrokken staten.

Breder plaatje en context
De zaak illustreert hoe gevoelige technologische productie een geopolitieke splijtzwam kan zijn: nationale veiligheidszorgen, handelsrelaties tussen EU, China en de VS, en exportcontroles (zoals de Amerikaanse Entity List voor Wingtech) kruisen economische belangen. De Nederlandse operatie had ook tot doel Europese chipexpertise te beschermen tegen verplaatsing naar China; China interpreteerde dat als een politiek gemotiveerde maatregel en reageerde met handelsrestricties. Inmiddels lijken gesprekskanalen open en zijn er deels versoepelingen, maar veel hangt af van snelle, concrete verificatie van leveringen en onderliggende juridische/financiële regelingen.

Kortom: de Nexperia-crisis is een samenspel van bedrijfsinterne conflicten, nationale veiligheidsmaatregelen en internationale handelsspanningen, met directe gevolgen voor Europese industrieën en een nog onzekere route naar volledige normalisatie van leveringen.