Nederlandse gemeenten gaan samen AI, cloud en security aanpakken

In dit artikel:

Alle Nederlandse gemeenten hebben tijdens de Najaars-ALV van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) unaniem gekozen voor een gemeenschappelijke aanpak van digitalisering. Bouwend op een eerder genomen resolutie uit juni 2025 — waarin gemeenten toezegden minstens 80% van hun digitaliseringsactiviteiten te collectiviseren — is nu de stap gezet van ambitie naar uitvoering. Kernprioriteiten zijn AI, Cloud en Digitale Veiligheid, met aanvullende aandacht voor thema’s als digitale autonomie, sourcing en digitaal vakmanschap.

De beslissing geeft praktijkexperts mandaat om landelijke, uitvoerbare plannen uit te werken: welke voorzieningen gemeenten gezamenlijk willen ontwikkelen of inkopen, en welke standaarden en instrumenten nodig zijn (voorbeelden genoemd zijn Haven+ en FSC voor cloudtransitie en data-uitwisseling). Organisatorische, financiële en implementatiekeuzes worden voorbereid in nauwe samenwerking met gemeentelijke netwerken en koepels zoals IMG, VDP en VGS; de VNG bewaakt een open besluitvorming en brede ledenbetrokkenheid.

Er is extra haast gemaakt rond digitale veiligheid. Gemeenten steunden een motie om versneld te beslissen over de doorontwikkeling van collectieve veiligheidsdiensten (zoals de Informatiebeveiligingsdienst, IBD, en ENSIA) vóór de inwerkingtreding van de Cyberbeveiligingswet eind tweede kwartaal 2026. Dat past bij zorgen over stijgende cyberrisico’s en bij eerdere waarschuwingen van staatssecretaris Eddie van Marum dat Nederland tot minstens 2030 jaarlijks circa miljard euro extra in digitalisering moet investeren om dienstverlening en weerbaarheid te waarborgen.