Nederlandse banken riskeren systeemuitval door groeiende IT-afhankelijkheid VS

In dit artikel:

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) stellen in een gezamenlijk rapport dat Nederlandse banken en financiële instellingen steeds meer digitaal afhankelijk zijn van een beperkt aantal grote, voornamelijk niet-Europese techbedrijven. Door de overgang van on‑premises systemen naar clouddiensten en het uitbesteden van hele IT‑stacks aan enkele hyperscalers ontstaat concentratie van kritieke processen bij een handvol leveranciers.

Die concentratie vergroot twee typen risico’s. Ten eerste kunnen storingen of cyberincidenten bij een leverancier meerdere instellingen tegelijk treffen (concentratierisico). Ten tweede kunnen deze afhankelijkheden via ketens van dienstverleners oplopen tot systeemrisico’s die de stabiliteit van het gehele financiële stelsel en daarmee de Nederlandse economie aantasten. De toezichthouders wijzen ook op geopolitieke factoren: sancties of hybride aanvallen zouden de levering van essentiële digitale diensten plots kunnen verstoren.

Financiële instellingen zijn volgens het rapport zich bewust van de problemen, maar nemen nog onvoldoende maatregelen om hun digitale weerbaarheid op orde te brengen. AFM en DNB roepen daarom op tot versterking van weerbaarheid en governance rond externe IT‑leveranciers.

De rapporteurs benadrukken verder het belang van Europese digitale autonomie en pleiten voor volwaardige Europese alternatieven voor cloud- en AI‑diensten. Dat vergt een sterker innovatie‑ en investeringsklimaat voor Europese techbedrijven; een structurele oplossing is volgens hen niet snel te realiseren. Ter extra context: met ‘hyperscalers’ worden doorgaans grote spelers als Amazon Web Services, Microsoft Azure en Google Cloud bedoeld, die wereldwijd veel marktaandeel hebben.