Gebruiken Nederlandse partijen AI voor verkiezingsprogramma? Dat is onduidelijk

In dit artikel:

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen 2025 onderzocht Tweakers of Nederlandse partijen AI inzetten bij het opstellen van hun verkiezingsprogramma’s. Van alle zittende partijen reageerden er slechts vier inhoudelijk: VVD, Volt, CDA en SP; de rest gaf geen antwoord of weigerde interne werkwijzen toe te lichten.

De VVD ontkent dat er AI is gebruikt: het partijprogramma zou volledig door een commissie zijn samengesteld en geschreven, zonder inzet van kunstmatige intelligentie. Volt, het CDA en de SP geven wel toe AI in te zetten, maar uitsluitend voor redactie- en controlewerk: stijl, grammatica en taalniveau. Volt noemt expliciet Le Chat (Mistral) en ChatGPT (OpenAI) en benadrukt dat deze tools alleen werden gebruikt voor controle, met precieze prompts om te voorkomen dat de modellen nieuwe inhoud genereren; de eindredactie bleef in handen van partijleden. Het CDA gebruikte AI voor taalkundige controle en om het huidige programma te vergelijken met het vorige — niet voor het schrijven of redigeren van de kerntekst, waarvoor inhoudelijke discussie en afwegingen door mensen plaatsvonden. Bij de SP gebruikte enkele programmacommissieleden sporadisch AI voor controle, maar het merendeel van het werk is handmatig gedaan.

Tweakers wijst erop dat het in eerdere jaren al onderzoek deed naar partijstandpunten over digitalisering en dat die analyses zonder AI tot stand kwamen. Ook noemt het artikel dat de BoerBurgerBeweging (BBB) in 2023 mogelijk als eerste partij een eigen ChatGPT-variant gebruikte op basis van een eigen database. De beperkte respons van partijen nu laat zien dat transparantie over het gebruik van AI in campagnes en programma’s nog onvoldoende is, waardoor het onduidelijk blijft in hoeverre zulke tools invloed hebben op politieke communicatie en inhoudelijke besluitvorming.