Achtergrond - Trump wil vertrek Intel-ceo vanwege vermeende China-banden: wat zit daarachter?
In dit artikel:
Amper een half jaar nadat Lip‑Bu Tan in maart CEO werd van Intel, staat zijn leiderschap al onder zware politieke en publieke druk. Tan werd aangesteld om de fabrieksrijke maar financieel en technologisch worstelende chipgigant weer op koers te krijgen. Sinds zijn aantreden voerde hij scherpe ingrepen door: duizenden banen worden geschrapt, afdelingen gesloten en strategische keuzes herzien, waaronder de vraag of Intel moet doorgaan met dure R&D voor geavanceerde productietechnologieën of dat het zich terugtrekt als het geen grote foundry-klanten weet te winnen.
De politieke commotie ontstond nadat president Donald Trump op zijn eigen platform opriep dat Tan zou moeten opstappen vanwege vermeende belangenverstrengeling met China. Die oproep sluit aan bij eerdere zorgen van Republikeinse senatoren, onder meer Tom Cotton, die in een brief aan Intels bestuur vragen stelde over Tans zakelijke banden met Chinese bedrijven. De achtergrond is dat Tan jarenlang actief was als investeerder via Walden International en twee holdings in Hongkong, en volgens onderzoek belangen zou hebben gehad in honderden Chinese ondernemingen, waarvan sommige banden zouden hebben met het Chinese volksleger.
Een concreet knelpunt is Tans rol als voormalig CEO van Cadence Design Systems (2008–december 2021). Cadence, een Amerikaanse ontwikkelaar van chipontwerpsoftware, bekende dat het tussen 2015 en 2021 in strijd met de Amerikaanse exportregels producten leverde aan de National University of Defense Technology in China, een instelling die op de zwarte lijst van de VS staat. Cadence betaalde afgelopen maand ruim 140 miljoen dollar aan boetes. Hoewel Amerikaanse investeringen in Chinese bedrijven niet per definitie verboden zijn, wekken de aantijgingen extra argwaan gezien Intels nauwe banden met Amerikaanse defensieprogramma’s en de subsidievoorwaarden van de Chips and Science Act, waaronder circa 8 miljard dollar steun voor Intels fabrieksuitbreidingen in de VS.
Intel heeft gereageerd door te benadrukken dat het volledig toegewijd is aan de nationale veiligheid van de VS en grote binnenlandse investeringen benadrukt, onder meer in Arizona. Tan zelf stuurde een memo naar medewerkers waarin hij zijn loyaliteit aan de VS en lange verblijf in het land onderstreepte en meldde in overleg te zijn met de regering om de kwestie op te helderen; hij bestempelt de berichtgeving over zijn investeringen als onjuiste informatie.
De controverse komt op een cruciaal moment voor Intels herstructurering. Tan wil het bedrijf platter en technischer maken en liet weten niet‑essentiële onderdelen te willen afstoten. Intel kondigde aan in 2025 ongeveer 24.000 banen te schrappen, de automotivedivisie te sluiten en de netwerk- en edgetak te willen verkopen. Ook staat de roadmap van Intel Foundry onder druk: zonder aantoonbare klanten voor de 14A-node overweegt Intel te stoppen met verdere node-ontwikkeling, wat feitelijk zou betekenen dat marktleider TSMC het voortouw behoudt in geavanceerde logicchips.
Voorlopig lijkt Tan niet van plan zelf op te stappen, maar de politieke druk kan zijn hervormingsagenda bemoeilijken. De komende maanden zullen uitwijzen of de overheidse bezorgdheid leidt tot formele stappen tegen Tan of beperkingen op Intels staatssteun, en of zijn ingrijpende koerswijzigingen het bedrijf weer concurrerend kunnen maken in een sector waar technologische voorsprong en geopolitieke gevoeligheden nauw verweven zijn.