Achtergrond - EC verwijdert Signal-chats ondanks Europese plicht tot openbaarheid
In dit artikel:
De Europese Commissie adviseert medewerkers Signal te gebruiken en de optie voor verdwijnende berichten aan te zetten — een praktijk die voorzitter Ursula von der Leyen volgens het secretariaat-generaal ook toepast. De Commissie presenteerde dit advies deze week in een intern document over mobiele veiligheid; het is bedoeld om datalekken te voorkomen.
Dat advies botst echter met bestaande regels over transparantie en archivering. De Eurowob (de verordening over toegang tot documenten van EU-instellingen) definieert documenten zeer breed en vereist dat beleidsinformatie voor het publiek toegankelijk wordt gemaakt, tenzij er geldige uitzonderingen zijn. Ook het interne e‑Domec-archiveringsbeleid verplicht de Commissie om dossiers bij te houden en informatie te bewaren, zodat besluitvorming achteraf kan worden verklaard; veel dossiers worden na dertig jaar openbaar. Volgens IT‑advocaat Robert Grandia vallen chatberichten onder die definitie van documenten en maakt het gebruik van verdwijnende berichten openbaarmaking praktisch onmogelijk. Grandia waarschuwt dat berichten die automatisch verdwijnen leiden tot verlies van essentiële informatie en zo verantwoording ondoenlijk maken. Hij noemt de redenering van de Commissie om berichten te laten verdwijnen om datalekken te vermijden “klinkklare onzin”.
Het spanningsveld is al concreet geworden: een op Eurowob-verzoek gezochte privéconversatie tussen president Macron en Von der Leyen bleek niet beschikbaar omdat de verdwijnfunctie was geactiveerd, aldus een antwoord van het secretariaat‑generaal. Kritiekpunten zijn dat het Signal‑advies lijkt op losse tips en trucs die onvoldoende rekening houden met wettelijke bewaarplichten en transparantieverplichtingen van de Commissie.
Kortom: de aanbeveling om verdwijnende berichten te gebruiken wijst op een trade‑off tussen digitale veiligheid en openbaarheids- en archiveringsregels van de EU. Zonder aanvullende maatregelen om berichten duurzaam vast te leggen, kan het beleid de wettelijke verplichtingen rond toegang tot documenten en verantwoording ondermijnen.